Niszczyciele: charakterystyka techniczna. Pojawienie się klasy niszczycieli i ich typów

2024 Autor: Erin Ralphs | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-02-19 18:16

Historia marynarek wojennych czołowych potęg i znaczących bitew morskich od XIX wieku jest nierozerwalnie związana z niszczycielami. Dziś nie są to już te zwinne, szybkie okręty o niewielkiej wyporności, czego uderzającym przykładem jest amerykański niszczyciel Zamw alt, który pod koniec 2015 roku przeszedł próby morskie.

Co to są niszczyciele

Niszczyciel, lub w skrócie niszczyciel, to klasa okrętów wojennych. Wielozadaniowe, szybkie, zwrotne okręty były pierwotnie przeznaczone do przechwytywania i niszczenia wrogich okrętów ogniem artyleryjskim, jednocześnie chroniąc eskadrę ciężkich, wolno poruszających się okrętów. Na początku I wojny światowej głównym celem niszczycieli były ataki torpedowe na duże okręty wroga. Wojna rozszerzyła zakres zadań niszczycieli, służą one już do obrony przeciw okrętom podwodnym i przeciwlotniczym, a także do desantu. Ich znaczenie we flocie zaczęło wzrastać, ich przemieszczenie i siła ognia znacznie wzrosły.

Dziś służą również do walki z okrętami podwodnymi, statkami i samolotami (samoloty, pociski) wroga.

Niszczyciele niosąsłużba wartownicza, może służyć do rozpoznania, zapewniać wsparcie artyleryjskie podczas desantu wojsk i układać pola minowe.

Na początku pojawiła się klasa lekkich statków, ich zdolność do żeglugi była niska, nie mogły działać autonomicznie. Ich główną bronią były miny. Aby z nimi walczyć, w wielu flotach pojawiły się tak zwane myśliwce - małe szybkie statki, dla których torpedy z początku XX wieku nie stanowiły szczególnego zagrożenia. Później okręty te nazwano niszczycielem.

Destroyer - bo torpedy przed rewolucją nazywano w Rosji minami samobieżnymi. Eskadra - bo pilnowała eskadr i działała w ich ramach w strefie mórz i oceanów.

Wymagania wstępne do stworzenia klasy niszczycieli

Broń torpedowa będąca na uzbrojeniu brytyjskiej marynarki wojennej pojawiła się około ostatniej ćwierci XIX wieku. A pierwszymi niszczycielami były niszczyciele Lightning (Wielka Brytania) i Vzryv (Rosja) zbudowane w 1877 roku. Małe, szybkie i tanie w produkcji, mogą zatopić duży pancernik.

Dwa lata później zbudowano jedenaście potężniejszych niszczycieli dla floty brytyjskiej, dwanaście dla Francji i po jednym dla Austro-Węgier i Danii.

Udane działania rosyjskich łodzi kopalnianych podczas wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878. a rozwój broni torpedowej doprowadził do powstania koncepcji floty niszczycieli, zgodnie z którą duże drogie pancerniki nie są potrzebne do obrony wód przybrzeżnych, zadanie to może rozwiązać wiele małych szybkich niszczycieli z małymprzemieszczenie. W latach osiemdziesiątych XIX wieku rozpoczął się prawdziwy boom „niszczycieli”. Tylko czołowe potęgi morskie – Wielka Brytania, Rosja i Francja – miały w swoich flotach 325 niszczycieli. Floty USA, Austro-Węgier, Niemiec, Włoch i innych krajów europejskich zostały uzupełnione takimi statkami.

Te same siły morskie mniej więcej w tym samym czasie zaczęły tworzyć statki do niszczenia niszczycieli i łodzi minowych. Te „myśliwce-niszczyciele” miały być równie szybkie, oprócz torped, mieć w uzbrojeniu artylerię i mieć taką samą rezerwę chodu, jak inne duże okręty głównej floty.

Przemieszczenie "myśliwców" było już znacznie większe niż niszczycieli.

Brytyjski taran torpedowy „Polyphemus” zbudowany w 1892 roku, którego wadą było słabe uzbrojenie artyleryjskie, krążowniki „Archer” i „Scout”, kanonierki typu „Driada” („Halcyon”) i „Sharpshooter” uważane są za prototypy niszczycieli Jason (Alarm), dużego niszczyciela Swift zbudowanego w 1894 roku z wymiennym uzbrojeniem wystarczającym do niszczenia wrogich niszczycieli.

Brytyjczycy zbudowali dla Japończyków pancerny niszczyciel pierwszej klasy „Kotaka” o dużej wyporności z potężną elektrownią i dobrym uzbrojeniem, ale o niezadowalającej zdolności żeglugowej, a następnie statek do walki z niszczycielami „Destructor” zamówiony przez Hiszpania, gdzie został sklasyfikowany jako kanonierka torpedowa.

Pierwsze niszczyciele

W odwiecznej konfrontacji między flotą brytyjską i francuską Brytyjczycy byli pierwsizbudowali dla siebie sześć statków, które miały nieco inny wygląd, ale miały podobne właściwości jezdne i wymienną broń, aby naprzemiennie rozwiązywać zadania bombowców torpedowych lub myśliwców niszczycieli. Ich wyporność wynosiła około 270 ton, prędkość - 26 węzłów. Okręty te były uzbrojone w jedno 76-mm, trzy 57-mm działa i trzy wyrzutnie torped. Testy wykazały, że nawet jednoczesna instalacja wszystkich broni nie wpływa na zwrotność i prędkość. Dziób statku pokryty był karalasem („skorupą żółwia”), który chronił kiosk i zainstalowaną nad nim platformę głównego kalibru. Falochrony po bokach kabiny chroniły resztę dział.

Pierwszy francuski niszczyciel został zbudowany w ostatnim roku XIX wieku, a amerykański na samym początku następnego stulecia. W Stanach Zjednoczonych w ciągu czterech lat zbudowano 16 niszczycieli.

W Rosji na przełomie wieków zbudowano nienazwane, tak zwane niszczyciele numerowane. Przy wyporności 90-150 ton rozwijały prędkość do 25 węzłów, były uzbrojone w jedną stałą, dwie ruchome wyrzutnie torped i lekkie działo.

Niszczyciele stały się niezależną klasą po wojnie 1904-1905. z Japonią.

Niszczyciele początku XX wieku

Na przełomie wieków turbiny parowe weszły do konstrukcji elektrowni niszczycieli. Ta zmiana pozwala radykalnie zwiększyć prędkość statków. Pierwszy niszczyciel z nową elektrownią był w stanie osiągnąć prędkość 36 węzłów podczas prób.

Wtedy Anglia zaczęła budować niszczyciele napędzane ropą, a nie węglem. Podążaj za nią do cieczypaliwo zaczęło przemierzać floty innych krajów. W Rosji był to projekt Novik, zbudowany w 1910 roku.

Wojna rosyjsko-japońska z obroną Port Arthur i bitwa pod Cuszimą, w której starło się dziewięć rosyjskich i dwadzieścia jeden japońskich niszczycieli, pokazały wady tego typu okrętów i słabość ich uzbrojenia.

Do roku 1914 wyporność niszczycieli wzrosła do 1000 t. Ich kadłuby były wykonane z cienkiej stali, stałe i jednorurowe ruchome wyrzutnie torped zostały zastąpione wielorurowymi wyrzutniami na obrotowej platformie z zamontowanymi celownikami optycznymi na tym. Torpedy stały się większe, ich prędkość i zasięg znacznie się zwiększyły.

Zmieniły się warunki dla reszty marynarzy i oficerów załogi niszczycieli. Oficerowie po raz pierwszy otrzymali oddzielne kabiny na brytyjskim niszczycielu River w 1902 roku.

W czasie wojny niszczyciele o wyporności do półtora tysiąca ton, prędkości 37 węzłów, kotły parowe z dyszami olejowymi, cztery trzylufowe wyrzutnie torped i pięć dział kalibru 88 lub 102 mm czynnie uczestniczył w patrolach, akcjach rajdowych, ustawianiu pól minowych przewożonych wojsk. Ponad 80 brytyjskich i 60 niemieckich niszczycieli wzięło udział w największej bitwie morskiej tej wojny - bitwie o Jutlandię.

W tej wojnie niszczyciele zaczęły wykonywać inne zadanie - chronić flotę przed atakami okrętów podwodnych, atakując ją ogniem artyleryjskim lub taranowaniem. Doprowadziło to do wzmocnienia kadłubów niszczycieli, wyposażając je w hydrofony do wykrywania okrętów podwodnych i bomb głębinowych. Pierwszy razokręt podwodny został zatopiony przez bombę głębinową przez niszczyciel Llewellyn w grudniu 1916 r.

Wielka Brytania stworzyła w latach wojny nową podklasę - „lidera niszczycieli”, o większej charakterystyce i uzbrojeniu niż konwencjonalny niszczyciel. Miał on na celu uruchomienie własnych niszczycieli do ataku, walkę z wrogiem, kontrolowanie grup niszczycieli i zwiad w eskadrze.

Niszczyciele między wojnami

Doświadczenia I wojny światowej pokazały, że uzbrojenie torpedowe niszczycieli jest niewystarczające do prowadzenia działań bojowych. Aby zwiększyć liczbę salw w pojazdach wbudowanych, zainstalowano sześć rur.

Japońskie niszczyciele klasy Fubuki można uznać za nowy etap w budowie tego typu okrętów. Były uzbrojone w sześć potężnych pięciocalowych dział o dużej wysokości, które mogły być używane jako działa przeciwlotnicze, oraz trzy trzylufowe wyrzutnie torped z tlenowymi torpedami Typ 93 Long Lance. W kolejnych japońskich niszczycielach zaczęto umieszczać zapasowe torpedy w nadbudówce pokładu, aby przyspieszyć przeładowanie pojazdów.

Amerykańskie niszczyciele projektów Porter, Machen i Gridley zostały wyposażone w podwójne pięciocalowe działa, a następnie zwiększono liczbę wyrzutni torped odpowiednio do 12 i 16.

Francuskie niszczyciele klasy Jaguar miały już wyporność 2000 ton i działa 130 mm.

Dowódca niszczycieli Le Fantask, zbudowany w 1935 roku, osiągnął rekordową jak na tamte czasy prędkość 45 węzłów i był uzbrojony w pięć dział kal. 138 mm i dziewięć wyrzutni torped. prawie takWłoskie niszczyciele były równie szybkie.

Zgodnie z programem zbrojeń Hitlera Niemcy budowały także duże niszczyciele, okręty typu 1934 miały wyporność 3 tys. ton, ale uzbrojenie było słabe. Niszczyciele Typ 1936 były już uzbrojone w ciężkie działa 150 mm.

Niemcy w niszczycielach używali turbiny parowej z parą pod wysokim ciśnieniem. Rozwiązanie jest nowatorskie, ale doprowadziło do poważnych problemów w mechanice.

W przeciwieństwie do japońskich i niemieckich programów budowy dużych niszczycieli, Brytyjczycy i Amerykanie zaczęli tworzyć lżejsze, ale liczniejsze okręty. Brytyjskie niszczyciele typów A, B, C, D, E, F, G i H o wyporności 1,4 tys. ton miały osiem wyrzutni torped i cztery działa 120 mm. To prawda, że w tym samym czasie zbudowano niszczyciele typu Tribal o wyporności ponad 1,8 tys. ton z czterema wieżami działa, w których zainstalowano osiem podwójnych dział kalibru 4,7 cala.

Następnie wystrzelono niszczyciele typu J z dziesięcioma wyrzutniami torped i trzema wieżami z sześcioma podwójnymi działami oraz L, które były wyposażone w sześć podwójnych nowych uniwersalnych dział i osiem wyrzutni torped.

Niszczyciele amerykańskie klasy Benson, o wyporności 1600 ton, były uzbrojone w dziesięć wyrzutni torped i pięć dział 127 mm (5 cali).

Związek Radziecki przed Wielką Wojną Ojczyźnianą budował niszczyciele według projektu 7 i zmodyfikowanego 7u, w których układ echelonowy elektrowni umożliwił poprawę przeżywalności statków. Rozwinęli prędkość 38 węzłów z wypornością około 1,9 tys. ton.

Poprojekt 1/38, zbudowano sześć liderów niszczycieli (głównym był Leningrad) o wyporności prawie 3 tys. ton, z prędkością 43 węzłów i zasięgiem 2,1 tys. mil.

We Włoszech zbudowano lidera niszczycieli „Taszkient” o wyporności 4,2 tys. Flota Czarnomorska.

Doświadczenie II wojny światowej

W II wojnie światowej lotnictwo brało czynny udział, w tym w operacjach bojowych na morzu. Działa przeciwlotnicze i radary zaczęły być szybko instalowane na niszczycielach. W walce z już bardziej zaawansowanymi okrętami podwodnymi zaczęto wykorzystywać bombowce.

Niszczyciele były „materiałem eksploatacyjnym” flot wszystkich walczących krajów. Były to najbardziej masywne okręty, które brały udział we wszystkich bitwach na wszystkich teatrach działań wojennych na morzu. Niemieckie niszczyciele tego okresu miały tylko numery ogona.

W połowie XX wieku niektóre niszczyciele z okresu wojny, aby nie budować drogich nowych statków, zostały zmodernizowane specjalnie do zwalczania okrętów podwodnych.

Ponadto zbudowano kilka dużych, uzbrojonych w automatyczne działa głównego kalibru, bombowce, radar, sonar okrętowy: radzieckie niszczyciele projektu 30 bis i 56, angielskie – „Daring” i amerykańskie „Forrest Sherman”..

Niszczyciele z ery rakietowej

Od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, wraz z pojawieniem się pocisków ziemia-ziemia i ziemia-powietrze, główne potęgi morskie zaczęły budować niszczyciele z bronią rakietową kierowaną (rosyjski skrót to URO,angielski - DDG). Były to radzieckie okręty Projektu 61, angielskie typu County, amerykańskie okręty typu Charles F. Adams.

Pod koniec XX wieku granice między właściwymi niszczycielami, silnie uzbrojonymi fregatami i krążownikami zacierają się.

W Związku Radzieckim od 1981 roku rozpoczęto budowę niszczycieli projektu 956 (typu Sarych lub Sovremenny). To jedyne radzieckie okręty, które pierwotnie zostały sklasyfikowane jako niszczyciele. Miały one służyć do walki z siłami nawodnymi i wsparcia desantu, a następnie do obrony przeciw okrętom podwodnym i przeciwlotniczej.

Niszczyciel Persistent, obecny okręt flagowy Floty Bałtyckiej, również został zbudowany zgodnie z projektem 956. Został uruchomiony w styczniu 1991 roku.

Jego całkowita wyporność wynosi 8 tys. ton, długość - 156,5 m, maksymalna prędkość - 33,4 węzła, zasięg - 1,35 tys. mil przy prędkości 33 węzłów i 3,9 tys. mil przy 19 węzłach. Dwie jednostki kotłowo-turbinowe dają pojemność 100 tys. litrów. s.

Niszczyciel jest uzbrojony w wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków manewrujących Moskit (dwa poczwórne), system rakiet przeciwlotniczych Shtil (2 stanowiska), sześciolufowe bombowce RBU-1000 (2 stanowiska), dwa podwójne działo 130 mm mocowania, sześciolufowy AK-630 (4 instalacje), dwie podwójne wyrzutnie torped 533 mm. Na pokładzie statku znajduje się śmigłowiec Ka-27.

Z najnowszych już zbudowanych, do niedawna były niszczyciele floty indyjskiej. Okręty typu Delhi są uzbrojone w pociski przeciwokrętowe zzasięg 130 km, systemy przeciwlotnicze Shtil (Rosja) i Barak (Izrael) dla obrony przeciwlotniczej, rosyjskie wyrzutnie rakiet przeciw okrętom podwodnym RBU-6000 dla obrony przeciw okrętom podwodnym oraz pięć prowadnic torpedowych dla torped o kalibrze 533 mm. Lądowisko przeznaczone jest dla dwóch śmigłowców Sea King. Planowana jest wkrótce wymiana tych statków na niszczyciele projektu Kalkuta.

Dzisiaj, niszczyciel DDG-1000 Zumw alt z US Navy przejął palmę pierwszeństwa.

Niszczyciele w XXI wieku

We wszystkich głównych flotach pojawiły się ogólne trendy w budowie nowych niszczycieli. Najważniejszym z nich jest użycie systemów kierowania walką podobnych do amerykańskiego Aegis (AEGIS), które są przeznaczone do niszczenia nie tylko samolotów, ale także pocisków typu statek-statek i powietrze-statek.

Przy tworzeniu nowych statków należy stosować technologię Ste alth: należy stosować materiały i powłoki pochłaniające radary, należy opracować specjalne kształty geometryczne, takie jak np. niszczyciel klasy USS Zumw alt.

Prędkość nowych niszczycieli również powinna wzrosnąć, dzięki czemu wzrosną możliwości zamieszkania i żeglugi.

Nowoczesne statki charakteryzują się wysokim poziomem automatyzacji, ale powinien on również wzrosnąć, co oznacza, że udział elektrowni pomocniczych powinien wzrosnąć.

Oczywiste jest, że wszystkie te procesy prowadzą do wzrostu kosztów budowy statków, więc jakościowy wzrost ich możliwości powinien nastąpić kosztem zmniejszenia liczby.

Niszczyciele nowego stulecia powinnyprzewyższać pod względem wielkości i wyporności wszystkie statki tego typu, które były dostępne do tej pory. Nowy niszczyciel DDG-1000 Zumw alt uważany jest za rekordzistę pod względem wyporności, wynosi 14 tysięcy ton. Okręty tego typu miały wejść do US Navy w 2016 roku, pierwszy z nich przeszedł już próby morskie.

Nawiasem mówiąc, krajowe niszczyciele projektu 23560, które zgodnie z obietnicą rozpoczną budowę do 2020 roku, będą miały już wyporność 18 tysięcy ton.

Rosyjski projekt nowego niszczyciela

Zgodnie z projektem 23560, który według doniesień medialnych znajduje się w fazie projektowania wstępnego, planowana jest budowa 12 statków. Niszczyciel „Leader” o długości 200 metrów i szerokości 23 metrów powinien mieć nieograniczony zasięg, znajdować się w autonomicznej nawigacji przez 90 dni i osiągnąć maksymalną prędkość 32 węzłów. Statek ma mieć klasyczny układ z wykorzystaniem technologii Ste alth.

Obiecujący niszczyciel projektu Leader (okręt nawodny w strefie oceanicznej) zostanie najprawdopodobniej zbudowany z elektrownią atomową i powinien przenosić 60 lub 70 pocisków manewrujących typu ste alth. Ma ukrywać się w kopalniach i przeciwlotniczych pociskach kierowanych, których powinno być tylko 128, w tym system obrony przeciwlotniczej Poliment-reduta. Broń przeciw okrętom podwodnym powinna składać się z 16-24 pocisków kierowanych (PLUR). Niszczyciele otrzymają uniwersalne mocowanie armaty A-192 Armat kal. 130 mm oraz lądowisko dla dwóch osóbśmigłowce wielozadaniowe.

Wszystkie dane są nadal wstępne i mogą zostać doprecyzowane.

Przedstawiciele marynarki wojennej uważają, że niszczyciele klasy Leader będą okrętami uniwersalnymi, pełniącymi funkcje samych niszczycieli, okrętów przeciw okrętom podwodnym i być może krążowników rakietowych klasy Orlan.

Niszczyciel „Zamvolt”

Niszczyciele klasy Zumw alt są kluczowym elementem programu Surface Combatant (SC-21) amerykańskiej marynarki wojennej XXI wieku.

Rosyjski niszczyciel typu „Leader” to pytanie, być może nie odległe, ale przyszłości.

Ale pierwszy niszczyciel nowego typu DDG-1000 Zumw alt został już zwodowany, a na początku grudnia 2015 r. rozpoczęły się jego testy fabryczne. Charakterystyczny wygląd niszczyciela został opisany jako futurystyczny, z kadłubem i nadbudówką pokrytą materiałami pochłaniającymi radary o grubości prawie trzech centymetrów (1 cal), a liczbę wystających anten zredukowano do minimum.

Seria niszczycieli klasy Zumw alt jest ograniczona do zaledwie 3 okrętów, z których dwa są wciąż na różnych etapach budowy.

Niszczyciele typu Zamvolt o długości 183 m, wyporności do 15 tysięcy ton i łącznej mocy głównej elektrowni 106 tysięcy litrów. Z. będzie w stanie osiągnąć prędkość do 30 węzłów. Mają potężny potencjał radarowy i są w stanie wykryć nie tylko nisko lecące pociski, ale także łodzie terrorystyczne z dużych odległości.

Niszczyciele są uzbrojone w wyrzutnie pionowe 20 MK57 VLS, zdolny do przenoszenia 80 pocisków rakietowych Tomahawk, ASROC lub ESSM, dwa szybkostrzelne działa przeciwlotnicze Mk 110 57 mm, dwie armaty AGS 155 mm o zasięgu 370 km, dwie rurowe wyrzutnie torped 324 mm.

Statki mogą przewozić 2 śmigłowce SH-60 Sea Hawk lub 3 bezzałogowe statki powietrzne MQ-8 Fire Scout.

"Zamvolt" - rodzaj niszczycieli, których głównym zadaniem jest niszczenie wrogich celów przybrzeżnych. Ponadto okręty tego typu mogą skutecznie walczyć z wrogimi celami nawodnymi, podwodnymi i powietrznymi oraz wspierać własne siły ogniem artyleryjskim.

„Zamvolt” jest ucieleśnieniem najnowszej technologii, jest najnowszym niszczycielem wystrzelonym do tej pory. Projekty Indii i Rosji nie zostały jeszcze wdrożone, a ten typ statku, jak się wydaje, nie stał się jeszcze przestarzały.